In de Moscow
Times van 2 maart jl. las ik een paradoxale paradox. Een tegenstelling die schijn
is, die niet echt is en die tegelijkertijd zichzelf uitvlakt. Het woord paradox
betekent letterlijk “tegen mening”. In het bewuste artikel “Moscow says the NYT
Reported Fake News About Russia’s War on Fake News” is te lezen dat de
Russische regering nepnieuws maakt van echt nieuws dat in feite nepnieuws is.
Kortom: al het nieuws is geen nieuws, want iets wat nep is, is niet echt en
bestaat niet. Je zou ook kunnen zeggen dat er volgens Moskou diverse waarheden
bestaan die in feite geen waarheden zijn.
De metafoor
uit de inleiding van het artikel maakt deze paradoxale werkelijkheid op een intrigerende manier
aanschouwelijk. Dr. Strange valt in een caleidoscopisch gat dat uiteindelijk de
pupil van zijn bloedeigen oog blijkt te zijn.
De Pravda,
opgericht in 1917 door de Bolsjewieken, bestaat nog steeds. Ironisch genoeg
betekent het woord pravda waarheid. De Pravda vertelde tot 1991 de
waarheid van de Partij. Vanaf 1991, het moment waarop het wilde kapitalistische
westen toesloeg onder leiding van Jeltsin die een zetbaas was van de Amerikanen,
ontstond er een andere waarheid, een andere Pravda. Ook daaraan kwam een eind.
Inmiddels leven we in een tijd waarin de waarheid wordt verdoezeld, verdraaid,
verborgen en verdonkeremaand. Eindelijk zien we in praktijk gebracht wat
Nietzsche ooit beweerde: de waarheid bestaat niet. Niets is wat het lijkt.
De strijd
tegen de waarheid is begonnen. Natuurlijk is propaganda een middel dat honderd
jaar geleden al is ingezet. Zowel communisten als kapitalisten gebruikten
propaganda om hun doelen te bereiken. Het verschil tussen vroeger en nu is dat berichten
zich sneller verspreiden, grotere doelgroepen bereiken en regeringen officieel
met elkaar de strijd aangaan om uit te maken wat echt is of niet. Moskou voert nu campagne om het nepnieuws te ontmaskeren en
vanzelfsprekend komt al het nepnieuws uit het westen.
In de winter van 1982 zat Natasha in groep 6. De juffrouw vertelde de klas
dat Rusland goed zorgde voor al haar burgers en dat alle kinderen blij moesten
zijn om in dit prachtige Rusland te wonen. Overal ging het goed. Natasha stak haar
vinger op en deelde de juffrouw mee dat het bij haar thuis helemaal niet zo
goed ging. Het was koud en er was niet altijd eten. Deze waarheid, de waarheid
van Natasha, kwam niet verder aan het licht. De uitspraak van Natasha was
slechts een rimpeling aan de oppervlakte van een rustig meer. Haar ouders
kregen bezoek van de directrice van de school. Natasha’s waarheid verdween. Toch
is de Russische staat er nooit in geslaagd Natasha tot rust te brengen. In
Rusland bestaan altijd Natasha’s en zij dansen niet alleen hun eigen dans, maar
ook hun Russische dans.
In mijn kinderjaren werd mij verteld dat het rode gevaar ieder moment kon
toeslaan. Mijn vader had het overigens niet alleen over het rode gevaar, maar
ook over het gele gevaar. Hij twijfelde: welk gevaar was groter? Hoewel de Sovjet
Unie in de jaren zeventig wel degelijk een grootmacht van betekenis was, heeft
het nooit gevaar opgeleverd. Nu is dat gevaar er nog minder. Rusland besteedt
hooguit een tiende van datgene wat Amerika besteedt aan militaire uitgaven.
Toch wordt ons door de strot geduwd dat Rusland gevaarlijk is.
De westerse journalisten mogen dan grappen maken over het Russische
Ministerie van Buitenlandse Zaken dat zich nu bezighoudt met een nieuw project,
namelijk het aan de kaak stellen van nepnieuws, de grootste clown van deze tijd
is Donald Trump die het bedriegen van mensen en het verdraaien van waarheden
tot een tweede natuur heeft gemaakt.
De uit het noorden afkomstige trol eet niet langer mensen, is uit het
sprookje ontsnapt en heeft zichzelf verkocht aan de hoogste bieder. De trol is
diplomaat geworden, geschiedvervalser. Gelukkig zijn er nog steeds dichters die
zingen en zullen Natasha’s altijd dansen. Een onbekende dichter uit Rusland, Igoriwanowitsch
Kobzev, heeft ooit geschreven:
“Als een zin van mijn
gedichten ooit zal worden gezongen door mijn vijanden, dient het volk al mijn
gedichten te verbranden.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten